Wielu z nas nie wyobraża sobie poranka bez kawy, która pomaga nam „dobudzić się” i zyskać zapas energii. Pomaga nam w tym kofeina. A czy wiecie, że kofeina zwana jest również teiną (jeśli pochodzi z herbaty), guaraniną (gdy jej źródłem jest guarana), lub mateiną (z yerba mate). Tak naprawdę jest to środek psychoaktywny z grupy stymulatorów. Kofeinę można także otrzymywać na drodze syntetycznej; dodaje się ją do napojów energetyzujących. Po dłuższym okresie picia kawy lub innych napojów zawierających kofeinę, organizm przyzwyczaja się do niej i nie reagujemy  już na nią tak silnie, jak na początku.

Jak powstaje kawa bezkofeinowa?

W  XX wieku zaczęła się przemysłowa produkcja kawy bezkofeinowej. Dekofeinizację, czyli usuwanie kofeiny z ziaren kawy wykonuje się trzema metodami. Pierwsza z nich rozpoczyna się od obróbki zielonych jeszcze ziaren kawy parą wodną – chodzi o ich rozpulchnienie. Następnie usuwa się z ziaren kofeinę za pomocą rozpuszczalnika, a na koniec usuwa się sam rozpuszczalnik. Druga metoda – to usunięcie kofeiny za pomocą wody i substancji pozbawionych kofeiny, a trzecia polega na użyciu tzw. gazów nadaktywnych.

Czy kawa bezkofeinowa zawiera kofeinę?

Otóż kawa bezkofeinowa wcale nie jest całkiem bezkofeinowa. Prawo Unii Europejskiej (tak, tak, istnieją odpowiednie przepisy prawne!) stanowi, że ilość kofeiny w kawie bezkofeinowej nie może przekroczyć 0,1% (zielone ziarna) i 0,3% (kawa rozpuszczalna). W przeliczeniu w filiżance takiej kawy znajduje się od 1 do 5 mg. kofeiny, a 5 filiżanek kawy bezkofeinowej zawiera tyle samo tej substancji, co 2 filiżanki zwykłej małej czarnej.

Która kawa jest zdrowsza?

Cóż, odpowiedź wcale nie jest taka oczywista. Przede wszystkim – nie wiemy, jaką metodą usuwano kofeinę z danej kawy. Jeśli jest to metoda chemiczna, to łatwo się domyśleć, że nie jest ona zbyt zdrowa. Poza tym z badań dra Roberta Superko z Atlanty wynika, że kawa bezkofeinowa zwiększa ryzyko występowania zaburzeń metabolicznych i powoduje wzrost cholesterolu. Natomiast kofeina (oczywiście w rozsądnych ilościach) ułatwi koncentrację, doda energii, pomoże logicznie myśleć. Co więcej, kofeina zawiera antyoksydanty, a także… przyspiesza metabolizm, a więc pomaga zrzucić zbędne kilogramy. Warto jednak pamiętać, że kawa z kofeiną spożywana w nadmiernej ilości wypłukuje elektrolity, witaminy i minerały. Dzienna, bezpieczna dawka kofeiny to 500 mg, a filiżanka kawy ma jej ok. 120 mg.

Różne są zdania na temat wpływu kofeiny na ciążę. Niektórzy lekarze twierdzą, że spożywanie kofeiny jest w okresie ciąży dozwolone do 200 mg dziennie. Inni z kolei twierdzą, że już taka ilość może zwiększyć ryzyko poronienia lub wpłynąć np. na zbyt małą wagę urodzeniową malucha.

Tabela zawartości kofeiny w niektórych produktach:

ProduktZawartość kofeiny
Herbata12-66,9 mg/200 ml
Kawa
• bezkofeinowa1-6 mg/150 ml
• Arabica50-120 mg/150 ml
• Robusta100-250 mg/150 mg
• rozpuszczalna60-70 mg/150 ml
• espresso40-110 mg/150 ml
• w proszku („3 w 1”)39-78 mg/ 150 ml
Kakao5-10 mg/250 ml
Czekolada:
• mleczna20 mg/100 g
• gorzka70 mg/ 100 g
Napoje typu cola8-53 mg/250 ml
Napoje energetyzujące30-35 mg/ 100 ml